مشخصات فردی و زندگینامه
نام:سید مجتبی
نام خانوادگی:قریشی
تخصص ها:فقه و اصول ، علوم قرآنی ، حقوق

زندگی نامه

بِسْمِ‌اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

زیست‌نامه حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سید مجتبی قریشی شهرضایی(ره)

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سید مجتبی قریشی(فرزند مرحوم حاج سید علی(ره)، جمعه5 اسفند 1339(8 رمضان1380) در شهرضای اصفهان دیده به جهان گشود، پس از طی دوران کودکی و تحصیلات ابتدایی تا اول راهنمایی، به دلیل جوّ مذهبی خانواده به تحصیل علوم حوزوی علاقه‌مند گردید.

ورود به حوزة علمیه

سال1354 در مدرسه علمیه صاحب‌الزمان(عج) شهرضا، تحصیل دروس حوزوی را آغاز نمود و پس از آموختن حدود یک‌سال ادبیات عرب و احکام قرآن، برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت و در مدرسه المهدی(زیر نظر آیت‌الله العظمی گلپایگانی(ره)، بخش دیگری از ادبیات عرب(سیوطی، مغنی، معانی، بیان) و منطق، عقائد، عروةالوثقی، لمعتین و همچنین بخشی از مکاسب و رسائل شیخ انصاری را آموخت، سال‌های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی(تا سال1364)، مکاسب و رسائل را(مجدداً از ابتدا) و کفایتین را نزد اساتید بزرگوار، حضرات آیات: ستوده و اعتمادی شاگردی کرد.

اساتید

ایشان پس از پایان دورة سطح، در دروس خارج فقه و اصول حضرات آیات عظام: فاضل لنکرانی، موسوی اردبیلی،  میرزا جواد تبریزی، حسینعلی منتظری و مکارم شیرازی(رحم‌الله‌الماضین و ایدالله الباقین منهم)، شرکت کرد و از سال1373 تا1379 مستمراً از دروس خارج فقه و اصول آیت‌الله جعفر سبحانی(مدظله) نیز بهره‌مند گردید.

فعالیت‌های فرهنگی

وی تعطیلات تابستان حوزة علمیه قم را در شهرضا به فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی و تدریس احکام و روش قرائت قرآن می‌پرداخت و با آغاز مبارزات انقلابی مردم علیه طاغوت در حد توان به صورت مخفی و گاهی عملی در مبارزات فعالیت داشت و پس از پایان وظایف محوله نیز به فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی و تدریس نهج‌البلاغه و احکام و بازخوانی دروس حوزه(کفایتین) پرداخت.

سمت‌های اجرایی

به لحاظ شرایط خاص کشور و جنگ تحمیلی و دستور امام راحل(ره) در اعلام نیاز قوه قضائیه به کمک طلاب حوزه علمیه، ایشان پس از شرکت و قبولی در آزمون ورودی و معرفی به قوه قضائیه و گذراندن دوره آموزشی علمی و عملی(از اواخر سال 1360)، همکاری خود را با قوه قضائیه در دادگاه‌های انقلاب آغاز نمود که این همکاری تا حدود ده‌سال اکثرًا به صورت ساعتی و همزمان با اشتغال به تحصیل ادامه یافت و از سال1369تا 1373 از طرف قوه قضائیه به استان‌های کردستان و خوزستان اعزام گردید و از سال‌های 1379 تا 1383 علاوه بر اشتغالات قضائی و درسی، با مرکز مشاوره حوزه علمیه قم در زمینه مشاوره حقوقی و با واحد تدوین مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه، همکاری و در تدوین برخی از کتب نظیر «قتل عمد» و «محاربه» و «افساد فی‌الارض» و برخی موضوعات دیگر نظارت و همکاری داشته و از آن پس تاکنون به تکمیل برخی از تحقیقات گذشته مشغول می‌باشد و اکنون نیز به عنوان قاضی دیوان عالی کشور با قوه قضائیه همکاری دارد.

کارشناسی ارشد

ایشان سال1381 در آزمون سراسری مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی در رشته فقه و حقوق شرکت نموده و در آن رشته که در دانشگاه قم دایر بود، موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد شد و به پیشنهاد اساتید، با نگارش و دفاع از پایان‌نامه‌ای با موضوع «زمینه اعتبار علم قاضی و جایگاه آن در فقه و قوانین جزائی ایران» پایان‌نامه برتر و به قول اساتید در حد پایان‌نامه مقطع دکترا شناخته و پذیرفته شد و سال1382 با شرکت در آزمونی در رشته علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه دولتی قم پذیرفته شد و در آن رشته مشغول تحصیل گردید و تمامی تحقیقات و مقالات مربوطه به علوم قرآن و حدیث را در ظرف زمانی سال‌های1383 تا 1384 به نگارش آورد که پس از تکمیل به صورت کتاب، قابل ارائه و انتشار است و این دوره نیز با انتخاب موضوع «بررسی و تحلیل علوم قرآنی در تفسیر نمونه» به عنوان پایان‌نامه و دفاع از آن پذیرفته شد و سال 1385 موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد در آن رشته نیز گردید.

 دکتری

با ثبت‌نام در بخش مدارج علمی حوزه علمیه، مقطع سطح چهار و تصویب موضوع پایان‌نامه با عنوان«رسالة فی علم‌القاضی»، چندین ماه به تحقیق و نگارش این رساله مشغول شد و پس از اتمام و دفاع در حضور آیت‌الله معرفت(ره) و سایر اساتید، موفق به اخذ مدرک سطح چهار گردید و آیت‌الله سید مهدی لاجوردی(از اساتید حوزه) نیز با مطالعه و ملاحظه آن، اجازه روائی و اجتهاد ایشان را گواهی نمود. وی همچنین از حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی(مدظله) اجازه روایی و از مرحوم آیت‌الله علوی گرگانی(ره) اجازه امور حسبیه و قبض و صرف وجوه شرعیه دریافت کرده است.


آثار قلمی

 ایشان تألیفاتی در قالب کتاب و مقاله دارد که بیشتر کتاب‌ها در باب قاضی و قضاوت می‌باشد و عبارت است از:

یک: کتاب‌ها

1. کتاب «رساله فی‌الجبر و الاختیار»(بخشی از تقریرات درس آیت‌الله جعفر سبحانی به لغت عربی)، که با تقریظ این استاد بزرگوار به چاپ رسید.

2. کتاب «صلاحیت‌های قانون در دادگاه‌های انقلاب» که پس از تدریس چاپ و منتشر گردید.

3. کتاب«جایگاه علم قاضی در فقه و حقوق».

4. کتاب «رسالة فی علم‌القاضی».

5. کتاب «قرارهای قضایی در قانون آئین دادرسی مدنی».

6. کتاب«تعزیرات منصوص».

7. کتاب «بررسی و تحلیل علوم قرآنی در تفسیر نمونه». ایشان در حال بازنگری این کتاب و نقد و بررسی بخش‌هایی از تفسیر نمونه بود که اجل مهلت نداد و به رحمت ایزدی پیوست.

دو: مقاله‌ها:

«بررسی تطبیقی دو آیة سوره اعلی در تفاسیر»، «بررسی تطبیقی سوره حج در تفاسیر مجمع‌البیان و کشاف»، «پژوهشی پیرامون امثال قرآن»، «پژوهشی پیرامون ده واژة قرآنی»، «پژوهشی پیرامون تفسیر الکشاف»، «تاریخ‌گذاری سورة ق»، «تجزیه و تحزیب قرآن»، «تحقیقی پیرامون نفاق در قرآن»، «تحقیقی پیرامون کتاب کامل‌الزیاراة»، «کثرت روایت و عدم تأثیرات در وثاقت راوی»، «نقد و بررسی قانون مبارزه با مواد مخدر».

وَ ما تَوْفيقي‏ إِلاَّ بِاللَّه الْعَزيزِ الْحَكيم وَ الْحَمْدُلِلَّهِ‏ رَبِ‏‌الْعالَمين.

ایشان که جمعه‌ای آمد و جمعه‌ای رفت، از قضات بسیار با اخلاق، متواضع، سرشناس و باسابقه کشور بود به‌گونه‌ای که پس از چهل‌سال خدمت در دادگاه‌های جمهوری اسلامی ایران تا پایان عمر حکم بازنشستگی دریافت نکرد که بنا به گفته خود قرار بود پایان سال1401 به طور رسمی بازنشست شود، وی پس از تحمل دوره ای بیماری ، سر انجام روز پنجشنبه 7/7/ 1401برابر با 2 ربیع‌الاول1444 دیده از جهان فروبست و عصر جمعه 7/8/ 1401 پس از تشییع و نماز توسط آیت‌الله جعفر سبحانی(مدظله) در گلزار علی بن جعفر(ع) قم مدفون گردید. روحش شاد و یادش گرامی باد.